|
Plagiat jest przestępstwem, polegającym na przepisywaniu tekstu innego autora i podpisywaniu go własnym nazwiskiem. Dotyczy to także ściągania tekstów z sieci, w tym ogólnodostępnych, czy przytaczania w niewiele zmienionej wersji tekstów bez podania źródła. Nie wolno jest przepisywać cudzych tekstów bez podania źródła - jak sobie z tym radzieć, wyjaśniam poniżej. Nie należy też podawać za swoje cudzych idei, czyli nie przepisując dosłownie, używać cudzych idei, pomysłów, modeli, teorii, bez powołania się na ich autora. Kiedy korzystamy z cudzego tekstu i/lub idei, koniecznie powołujemy się na źródło, najlepiej w uznany w środowisku międzynarodowym sposób, ponieważ nie pozostawia to żadnych wątpliwości co do naszych intencj i z pewnością będzie wyrazem poszanowania praw autorskich.
Plagiatem jest także podpisywanie jednym (np. własnym) nazwiskiem tekstu pisanego
wspólnie z kimś innym.
Autoplagiat występuje wtedy, gdy autor przepisuje rozległe fragmenty opublikowanego
już (lub oddanego w ramach pracy zaliczeniowej) tekstu. Są różne standardy mówiące,
ile powtórzeń jest dopuszczalnych, jendak należy starać się pisać na nowo teksty na ten sam temat. Nie należy przpisywać w pełnym brzmieniu nawet jednego
akapitu. Autoplagiat jest powodem do wstydu, a niekiedy także przestępstwem
(publikacja, zaliczenie).
Jak
uniknąć plagiatu
- Jeśli coś przepisujemy, to powolujemy się na źródło według przyjętych (najlepiej
międzynarodowych) standardów referencji,
czyli powoływania się i cytowania. Gdy przepisujemy dosłownie, podajemy stronę,
z której cytat jest zaczerpnięty i wyraźnie wyróżniamy go w tekscie, by nie
ulegało żadnej wątpliwosci, że jest to cytat. Najlepiej stosować jest standardy
międzynarodowe, celem uniknięcia nieporozumień. Gdy mówimy o cudzych pomysłach
i wnioskach, powołujemy się na autora i miejsce publikacji. Jesli ktoś nas
zainspirowal, także powołujemy się na autora inspiracji.
- Przede
wszystkim chroni się prawa autorskie tekstów. Łamanie tych praw w przypadku
tekstów publikowanych jest przestępstwem karnym, a oddawanych w ramach zaliczenia
wykładowcy – przestępstwem uniwersyteckim. Kultura osobista i dobry
obyczaj nakazują jednak także szanować autorstwo myśli niepublikowanych, np.
wypowiedzianych przez ich autorów. Wówczas w tekście podajemy nazwisko autora
wypowiedzi, a w nawiasie piszemy komunikacja osobista i rok, gdy ta komunikacja
miała miejsce. W przypisie mozna wyjaśnić, w jakich okolicznościach wystapila.
W bibliografii raczej nie zamieszcza się takich pozycji (choć oczywiście można).
Wykład jest formą wypowiedzi publicznej, zatem podajemy w tekscie nazwisko
wykladowcy oraz rok, kiedy wyklad miał miejsce. Nazwę wykładu oraz miejsce
wpisuje się do bibliografii.
- Jesli
przepisujemy fragmenty własnych tekstów, powołujemy sie na zródło, tj. autor
rok publikacji w tekscie, a w bibliografii takze tytul pracy i miejsce publikacji
(czy też miejsce rozpowszechnienia, w przypadku pracy zaliczeniowej bedzie
to WZUW oraz data). Postępujemy analogicznie jak w pkt. 1.
- Gdy
opieramy sie na materiałach empirycznych, czy też w inny sposób opieramy sie
na pracach publikowanych wcześniej przez nas, powołujemy sie na źródło tak
samo, jak czynimy to w przypadku używania tekstów innych autorów. Można korzystać
z tego samego materiału empirycznego w nieskonczoność, pod warunkiem, że zostanie
on opracowany i zinterpretowany od nowa. Na ogół też zaznacza się wyraźnie,
że ten materiał już byl wcześniej podstawą do napisania innej pracy (z podaniem
źródła). Co więcej, jeśli spełnimy te warunki, możemy nawet analizować materiał
empiryczny z badań przeprowadzonych przez kogoś innego, bądź też zespół, którego
byliśmy uczestnikami (należy wymienić uczestników lub podać nazwisko kierownika
zespołu).
- Pytamy
wydawcę, który opublikował poprzednią wersję, czy zezwoli na ponowną publikację
i wyjaśniamy, gdzie i w jakim celu tekst bedzie publikowany ponownie. Jeśli
wydawca się zgodzi, możemy opublikować ponownie nawet całość bez zmian. Podobnie
z pracami zaliczeniowymi – pytamy prowadzących zajęcia (obu przedmiotów:
tego, który już został zaliczony przy pomocy danego tekstu i tego, który zamierzamy
zaliczyć), czy zezwola na ponowne wykorzystanie pracy, która już była podstawą
zaliczenia innego przedmiotu. Jeśli się zgodzą, możemy to uczynić.Wyjaśniamy
wówczas w przypisie, że tekst był juz publikowany (czy też, że publikowana
była wcześniejsza wersja tekstu, jeśli wystapily istotne zmiany) i podajemy
dokładne zródło. Wypada też podziękować wydawcy za zezwolenie na ponowne wykorzystanie.
- Na
końcu tekstu zamieszczamy bibliografię, gdzie
w kolejnosci alfabetycznej wymienione sa wszystkie dzieła, na które powolujemy
się w tekście. Pozycja bibliograficzna to:
- Nazwisko,
imię rok publikacji Tytuł dzieła. Miejsce wydania: Wydawnictwo.
- \W
bibliografii znajdują się wyłącznie dzieła, które sami przeczytaliśmy! Wpisywanie
tam pozycji nie przeczytanych to nie plagiat wprawdzie, ale mistyfikacja,
hańba nieco mniejszego kalibru, ale też dyskredytująca wiarygodność autora.
Jeśli nie czytaliśmy jakiejś książki/ artykułu, ale czytaliśmy o tym dziele
gdzieś indziej, to powołujemy się z drugiej ręki, czyli na dzieło,
w którym czytaliśmy o interesującej nas książce/ artykule. W tekście bieżącym
może to wyglądać np. tak: (Kowalski, 1999, za Amsterdamskim, 1980). W bibliografii
umieszczamy tylko przeczytane przez nas dzielo (w przykładzie będzie to referat
Kowalskiego z 1999 roku). Jeśli czytelnika zainteresuje dzieło oryginalne,
to poszuka w bibliografii dzieła, na które sie powołujemy (czyli w przykladzie
–w bibliografii u Kowalskiego odnajdzie dane dotyczace książki Amsterdamskiego).
Przykładowa bibliografia
Berger,
Peter L. and Thomas Luckmann 1966/1983 Społeczne tworzenie rzeczywistości
(Social contruction of reality), Warszawa: PIW.
Czarniawska,
Barbara 1997 Narrating the organization: Dramas of institutional identity, Chicago—London: The University of Chicago Press.
Hatch,
Mary Jo 1997 Organization theory: Modern, symbolic, and postmodern perspectives, New York: Oxford U.P.
Morgan,
Gareth 1983 „Social science and accounting research: A commentary on
Tomkins and Grives,” Accounting, Organizations and Society 8/4,
p. 385-388.
Salzer-Mörling,
Miriam (1998) “As God Created the Earth... A Story That Makes Sense?”
w: David Grant, Tom Keenoy and Cliff Oswick (red.) Discourse and Organization, London: SAGE, p. 104-118.
Weick,
Karl E. (1969/1979) The social psychology of organizing, Reading,
Massachussetts: Addison-Wesley.
Więcej
na ten temat w sieci
Tu znajdą Państwo więcej czysto technicznych rad dotyczących tego, jak unikać plagiatu.
Na tej stronie znajdują bardziej opisowe materiały dotyczace plagiatu skierowane do studentów.
|
|